Risicothema 4: Landbouwverkeer in het buitengebied

Conclusie:

Landbouwverkeer in het buitengebied is een risico in de gemeente Midden-Drenthe door de combinatie van het feit dat de gemeente in een agrarische en toeristische regio is gelegen, met veel landbouwverkeer en fietsers, en de beperkte inrichting van de veelal smalle wegen in het buitengebied.

Landbouwverkeer is vaak slecht vertegenwoordigd in de beschikbare informatie rondom verkeersveiligheid. Dat betekent niet per definitie dat het niet voor verkeersveiligheidsrisico’s zorgt. Midden-Drenthe is een gemeente met veel landbouwverkeer maar ook veel toeristisch fietsverkeer. Zowel in het buitengebied als in de kleinere kernen is zowel landbouwverkeer als fietsverkeer een groot onderdeel van het verkeersbeeld. Dit brengt risico’s met zich mee. Uit gesprekken met de gemeente is gebleken dat wegen in de verschillende gebieden van de gemeente niet vrij zijn landbouwverkeer. Doordat de inrichting tevens beperkt is verhoogd dat het risico in combinatie met andere verkeersdeelnemers, fietsers in het bijzonder.

Door het SWOV is onderzoek gedaan naar landbouwverkeer in het buitengebied en de slachtoffers bij ongevallen met deze voertuigen. Slachtoffers van een ongeval met een landbouwvoertuig vallen grotendeels bij de tegenpartij. De meeste slachtoffers vallen onder fietsers en inzittenden van bestel- en personenauto’s. Onder de doden is het aandeel fietsers het hoogst. Onder de ernstig verkeersgewonden was in de periode 2005-2009 het aandeel inzittenden van bestel- en personenauto’s het hoogst. Het aandeel slachtoffers onder bestuurders en eventuele passagiers van het landbouwvoertuig is een stuk lager. Het overgrote deel van de dodelijke ongevallen met landbouwvoertuigen gebeurt op wegen buiten de bebouwde kom: op 80- en 60 km/uur-wegen. Een belangrijke ongevalsoorzaak is de breedte van het (land)bouwvoertuig in combinatie met vooral smalle wegen, evenals het feit dat het zicht van de bestuurder vaak geblokkeerd wordt door delen van het voertuig, werktuigen of lading. Ook de zichtbaarheid en herkenbaarheid van landbouw­voertuigen in het donker kan een probleem zijn.

De categorie landbouwvoertuigen komt in Midden-Drenthe niet direct naar voren in de ongevallendata dus op het eerste gezicht lijken er geen slachtoffers te zijn gevallen in combinatie met landbouwvoertuigen. Een steekproef op ongevallen gemarkeerd als ‘overige’ leert echter dat ongevallen met landbouwvoertuigen zich wel degelijk voordoen. En dan onder wisselende omstandigheden, met zowel fietsers, motorrijders als personenauto’s betrokken en zowel gewonden als doden.